Bài viết sau đây đề cập đến những gì cần dạy khi giới thiệu từ vựng và các cách giới thiệu từ.
Giới thiệu
Tiếng Anh có hằng trăm ngàn từ, vì thế dạy từ vựng có vẻ như là 1 việc khá là gay go.Tuy nhiên cần nhớ là trung bình 1 người nói tiếng bản ngữ chỉ dùng khoảng 5 nghìn từ trong giao tiếp hằng ngày. Ngoài ra học sinh cũng không cần phải dùng đến tất cả các từ được học, sẽ có những từ các em chỉ cần nhận biết. Vì thế, việc chọn từ để dạy dựa vào tần suất sử dụng và công dụng của từ theo nhu cầu của học sinh là rất quan trọng. Khi đã chọn được các từ để dạy, bước quan trọng tiếp theo là xem học sinh cần học gì qua các từ, và giới thiệu từ bằng cách nào.
Những điều học sinh cần học ở 1 từ
Cần giải thích rõ ràng nghĩa của từ và hỏi lại để kiểm tra xem học sinh đã hiểu nghĩa chính xác hay chưa.
Học sinh cần biết rõ 1 từ là động từ/danh từ/tính từ….để có thể dùng từ 1 cách hiệu quả.
Phát âm của từ có thể là 1 rắc rối cho người học tiếng Anh bởi vì thường giữa cách viết và cách phát âm của từ không liên quan nhau nhiều lắm. Trong trường hợp này thì việc sử dụng các ký hiệu phiên âm là rất cần thiết để học sinh có được 1 hình thức ghi chép rõ ràng về cách phát âm. Đừng quên cho học sinh luyện đọc các từ mà các em có thể gặp khó khăn khi phát âm và nhớ đánh dấu trọng âm của từ.
Với lý do đã đề cập ở trên, cách viết của từ tiếng Anh là rất khó. Cần làm rõ cách phát âm của từ trước khi giới thiệu cho học sinh chữ viết.
Ví dụ, man-men / information (danh từ không đếm được) và có 1 giới từ nhất định nào theo sau từ hay không.
“Bachelor” là 1 từ chung chung và thường có nghĩa tốt trong khi “spinster” gợi lên 1 ý niệm không hay.
Đó là từ có nghĩa trang trọng, chung chung hay thân mật?. Ví dụ:
spectacles/glasses/specs. Đó là từ chủ yếu dùng trong văn nói hay văn viết? Ví
dụ: “to sum up” thường dùng trong văn viết trong khi “mind you” lại dùng trong
văn nói. Đó là từ lỗi thời hay không? Ví dụ: “Wireless” được dùng thay vì “radio”.
Ví dụ: từ đồng nghĩa, phản nghĩa, các từ cùng chủ đề
Khi miêu tả sự việc chúng ta dùng 'in great detail', chứ không phải 'in big detail'
và để nêu câu câu hỏi bạn sẽ 'raise your hand' chứ không phải 'lift your hand'.
Cần làm rõ những điều này với học sinh để tránh cho các em vướng các lỗi sai
trong cách dùng từ sau này.
Ví dụ: tiền tố ‘sub’ trong từ ‘substandard’ có nghĩa ‘dưới/thấp hơn’. Yếu tố này rất
ích lợi cho người học cấp độ cao.
Việc chọn lĩnh vực nào của từ để xoáy mạnh sẽ tùy thuộc vào từ được dạy và cấp độ của học sinh. Bây giờ chúng ta hãy xem xét cách làm thế nào để giới thiệu nghĩa từ 1 cách rõ ràng.
Cách giới thiệu từ vựng
Có rất nhiều cách giới thiệu nghĩa từ.
Cách này rất hiệu quả khi khi dạy các từ cụ thể (dog, rain, tall) cho những học sinh có cách học thiên về trực quan. Dù vậy cách này cũng có hạn chế ở chỗ không phải tất cả các từ đều có thể minh họa bằng hình ảnh.
Cách này đặc biệt thích hợp khi dạy các động từ chỉ hành động và nó cũng rất vui và dễ nhớ.
Dùng các từ học sinh đã biết cũng có thể là 1 cách hiệu quả để giới thiệu nghĩa từ mới.
Cần cho định nghĩa rõ ràng (có thể kiểm tra định nghĩa của từ trong từ điển trước khi dạy nếu bạn cảm thấy không chắc chắn lắm). Cần hỏi lại nghĩa để kiểm tra xem học sinh có hiểu đúng nghĩa từ hay không.
Nếu biết được tiếng bản ngữ của học sinh thì dịch là cách nhanh và hiệu quả nhất. Cần lưu ý là không phải mỗi từ đều có từ dịch trực tiếp/tương đương
Hãy nghĩ ra 1 ngữ cảnh cụ thể mà qua đó từ được dùng và miêu tả ngữ cảnh đó cho học sinh hoặc cung cấp cho học sinh các câu ví dụ để làm rõ nghĩa của từ.
Như vậy 1 lần nữa việc chọn cách nào để giới thiệu từ tùy thuộc vào từ được dạy. Sẽ có một vài cách thích hợp với 1 số từ nhất định hơn những cách khác. Thông thường việc kết hợp các cách có thể vừa hiệu quả vừa dễ nhớ.
Các cách khác để giới thiệu từ:
Những vấn đề khác cần lưu ý:
Richard Frost, British Council
