1.  Khả năng xảy ra

Mức độ của khả năng: Cả hai từ đều nói về khả năng của một sự việc, nhưng chúng ta dùng might khi khả năng xảy ra thấp (dưới 50%), còn dùng may khi khả năng xảy ra cao hơn (trên 50%).  Ví dụ:

• I may go to Saigon tomorrow (khả năng cao)

• She is a very busy, but I hope she might join us tomorrow (khả năng xảy ra thấp)

Might cũng có thể thay thế cho cách nói "would perhaps": Might, chứ không phải may, là từ dùng có điều kiện:

• Thay vì nói: Don’t break bottle. Perhaps you would get hurt
• Chúng ta có thể nói gọn hơn: Don’t break bottle. You might get hurt
• Hoặc: If the patient went to bed for an hour, she might feel better

Might có thể dùng để nói về một sự việc có thể xảy ra nhưng không xảy ra trong quá khứ:

• If the weather was good, I might have gone out yesterday

Đặt câu hỏi: không nên dùng may để hỏi về một sự kiện có khả năng xảy ra, mà nên dùng might:

• Không nên nói: May you go shopping tonight?
• Nên nói: Are you likely to go shopping tonight?
• Hoặc nên nói: Might you go shopping tonight?

2.  Dùng may và might để xin phép

Cả may và might đều có thể dùng để xin phép, nhưng might thì nhún nhường và lịch sự hơn:

• May I open the door?

Muốn uống thêm một li rượu trong buổi tiệc toàn dân sang trọng, bạn có thể nói:

• I wonder if I might have a little more wine

Dùng may để … cấm, nhưng cấm lịch sự.

• Students may not use this lecture theatre

Đó là cách nói nhẹ nhàng.  Nếu cần mạnh hơn, có thể dùng must not:

• Students must not use this lecture theatre

Dùng may và might trong cách nói báo cáo hay gián tiếp đã được cho phép sử dụng cái gì đó, nhưng chỉ dùng might như là thì quá khứ của may:

• The professor says that we may use this lab

• The professor told me that we might use his office for this seminar

3.  Chúc tụng

May (chứ không phải might) có thể dùng để chúc tụng hay nói về hi vọng:

• May you both be very happy (chúc mừng đôi uyên ương hay gì đó)
• May God be with you (cầu nguyện thánh thần gì đó!)
• May she rest in peace (cầu nguyện cho người quá cố)

May cũng có thể dùng thay thế cho although, despite, even if:

• Thay vì nói: Even if he is clever, he hasn’t got much common sense

• Có thể nói: He may be clever, but he hasn’t got much common sense
• You might/may be my boss, but that doesn’t mean you are better than me

4.  May/might as well

Thỉnh thoảng chúng ta muốn cho ai đó một lựa chọn tối ưu, chúng ta cũng có thể dùng may/might as well:

• It is so boring today.  We may as well go home.
• We might as well go out (hàm ý nói chẳng có việc gì xứng đáng hơn là đi chơi) Nhưng khi nói: We’d better go out thì hàm ý nói chúng ta phải đi chơi.

Chắc chắn còn nhiều cách phân biệt nữa, nhưng tôi mới nghĩ đến những tình huống phổ biến trên đây. Học tiếng Anh là phải thực hành (tức là viết và đọc thường xuyên), chứ nếu chỉ "học chay" thì rất khó đạt yêu cầu.  Ngày xưa, mỗi ngày tôi học chỉ có một chữ tiếng Anh, và thấy cách học đó rất hiệu quả.  Hi vọng các bạn hôm nay đã học được một chữ khá thú vị.