Trong một căn phòng nhỏ mà anh Nguyễn Chí Thoại đang thuê để làm phòng dạy học, cuộc đời của một đứa trẻ lang thang mở ra như truyện cổ tích. Mười một năm sống cảnh không nhà, trải qua bao thăng trầm, giờ đây, anh Thoại đã là một giáo viên tiếng Anh và đang ấp ủ mở trung tâm Anh ngữ của riêng mình.
Thời đi học của anh bị gián đoạn khi người chị gái lâm bệnh thần kinh. Gia đình cho Thoại nghỉ học để phụ giúp gia đình kiếm tiền chạy chữa cho chị. Nhìn cảnh bạn bè cắp sách đến trường còn mình phải cặm cụi làm lụng, Thoại chán nản, sa vào tệ nạn lúc nào không hay. Theo bạn bè chơi đá gà, đánh bi da không có tiền trả, chủ quán vào tận nhà đòi nợ. Ba trói Thoại vào cột điện đánh 100 roi. Chưa hết, mấy tuần sau biết Thoại nợ thêm mấy chục ngàn của chủ quán, ba Thoại giận dữ dùng roi sắt đánh, uất ức, ngay trong đêm Thoại bỏ nhà ra đi.
Với 105.000 đồng có được nhờ bán đi chiếc xe đạp cũ, Thoại bỏ nhà ở Bạc Liêu lên Sài Gòn. Cuộc sống xô bồ cùng vô vàn cạm bẫy chốn thành thị không hề dễ dàng với một cậu bé 11 tuổi.
11 năm sống lang thang, Thoại làm không dưới 12 nghề để có miếng ăn qua ngày. Từ nhặt bao nilon, ve chai, bán vé số, sửa xe máy... cho đến phục vụ nhà hàng, nhặt bóng quần vợt. Thậm chí, anh thú nhận, có những khi quá túng quẫn Thoại đã phải cướp giật để có cái ăn.
Thầy giáo tiếng Anh Nguyễn Chí Thoại đã có một tuổi thơ vất vả đầy sóng gió.
Tự chọn con đường “đi bụi”, cậu bé Thoại cương quyết không quay về với gia đình dù có gặp phải vô vàn khó khăn. Với bản tính “gan lì” của mình Thoại đã một mình chống chọi với đói – khổ – buồn tủi.
“Giờ nghẫm lại, vẫn thấy mình may mắn vì không bị lôi cuốn vào vòng tội lỗi, tệ nạn xã hội” - Thoại nói.
Những ngày lang thang không bán được vé số, Thoại dần nhận thấy mình cần có một nghề nuôi bản thân lâu dài chứ không thể lang lang nữa. Mà muốn có nghề nghiệp ổn định thì không còn con đường nào khác ngoài việc học.
Thoại đã cố tìm cách để được đi học, nhưng với điều kiện của Thoại thì khó có tiền để đến trường. Năm 2003, nhận được sự giúp đỡ của những nhân viên xã hội, Thoại về ở dưới mái ấm Tre Xanh (Hội Bảo trợ trẻ em TP.HCM). Thoại xin học bổ túc ở Trung tâm bồi dưỡng văn hóa quận Tân Bình.
Nhưng việc học văn hóa của anh gặp nhiều khó khăn, bởi Thoại cũng còn phải đi làm để kiếm tiền nuôi mình.
Thời gian đi bán hàng dạo quanh chợ Bến Thành, hay các công viên, Thoại gặp nhiều khách nước ngoài mà không biết cách chào mời làm sao để khách mua hàng. Từ đó Thoại biết rằng muốn bán được hàng thì phải nói được tiếng Anh.
Chỉ với ý niệm biết tiếng Anh để bán thêm được nhiều hơn một thỏi kẹo hay một cái bản đồ đường, Thoại đã dần coi tiếng Anh như chiếc chìa khóa giúp cuộc sống của bản thân dễ dàng hơn.
Cũng từ đó, Thoại “đầu tư” cho việc học tiếng Anh một cách miệt mài. Khoảng thời gian đi làm tiếp tân ở khách sạn, nhà hàng Thoại được dịp tiếp xúc với nhiều khách nước ngoài, anh xem đây là cơ hội để rèn luyện khả năng tiếng Anh của mình.
Con người ấy là minh chứng cho câu tục ngữ: 'Có chí thì nên'.
Nhớ lại quá trình học tiếng Anh của mình – Thoại kể, có một giai đoạn anh cứ đi lang thang ở quanh nhà thờ Đức Bà để tự luyện cách phát âm chuẩn. Cố bắt chuyện và làm quen với người nước ngoài, họ cũng thích nói chuyện với Thoại vì khả năng nghe và nói của anh lúc này đã khá tốt. Những người bán hàng ở nhà thờ Đức Bà hay công viên 30/4 (quận 1, TP HCM) cứ tưởng Thoại là một thằng “khùng” vì thấy Thoại hôm nào cũng vừa đi vừa “lải nhải” một mình. Họ không biết rằng Thoại đang cố gắng luyện phát âm tiếng Anh.
Thời gian đầu anh rất khó khăn bởi giọng nói chưa chuẩn, từ vựng còn nghèo nàn và vốn ngữ pháp cũng chưa hề có bài bản. Thoại đã học từ vựng bằng cách mua từ điển về nhà, mỗi ngày Thoại ghi lên giấy 5–10 từ dán lên tường nhà. Trước khi đi ngủ Thoại đều cố gắng ôn lại các từ mới xem đã thuộc chưa sau đó mới ngủ, nếu chưa thuộc Thoại cảm thấy “khó chịu” sau đó sẽ bật dậy để ôn lại cho thuộc sau đó mới chịu nằm yên.
Chính vì xem tiếng Anh như là kế sinh nhai cho mình nên Thoại dốc hết sức để học tập. Trời không phụ lòng người, tháng 1/2010 Thoại đã được mời về dạy tiếng Anh cho dự án Tương Lai.
“Tất cả những gì bây giờ mình có cứ như là giấc mơ” - Thoại nói.
Nỗ lực hết mình cho công việc giảng dạy của mình, biết trước khó khăn rất nhiều nhưng Thoại vẫn bỡ ngỡ trước những thử thách quá lớn khi dạy học cho những trẻ em đường phố. Trẻ em bình thường rất hiếu động, trẻ em đường phố lại càng “cứng đầu” và khó bảo hơn. Chính Thoại đã từng trong hoàn cảnh của các em mà cũng thấy quá sức và mệt mỏi. Có những lúc Thoại đã rất bực mình, nhưng rồi lại tự trách chính bản thân mình không có cách dạy phù hợp.
Vậy là bao đêm Thoại trằn trọc nghĩ phương pháp giảng dạy hiệu quả nhất dành cho các em.Thoại đã phải tập giả giọng động vật, rồi tìm hiểu các trò chơi để pha trò cho các em chơi đùa tạo hứng thú trong giờ học. Thoại lấy tiền lương mua quà bánh tặng các em để động viên các em đi học đầy đủ. Chính vì vậy mà chất lượng giảng dạy của Thoại đã tiến triển vượt bậc. “Thầy Thoại” trở thành cái tên được các em yêu quý.
Sinh năm 1988 nhưng năm nay Thoại mới chỉ học lớp 12 hệ giáo dục thường xuyên. Ngoài giờ học Thoại còn phụ trách 3 lớp dạy thêm tiếng Anh. Học trò của Thoại gồm nhiều thành phần và mức học phí cũng khác nhau. Những người có nhu cầu học tiếng Anh để xuất ngoại thì mức học phí cao hơn sinh viên, học sinh.
Những trẻ em nghèo thì mức học phí là 20.000 –30.000 đồng. đồng/tháng. Mong muốn của anh là thành lập một trung tâm Anh ngữ dạy cho nhiều đối tượng. Ở đó, Thoại sẽ tổ chức những buổi dã ngoại để mọi người ở các địa vị, chức danh và thế hệ khác nhau sẽ có cơ hội được giao lưu, sẻ chia và đồng cảm với nhau.
Ánh mắt Thoại luôn sáng ngời khi kể về những dự định của mình: Thoại muốn giúp nhiều người nhưng anh không thể nào đến từng nhà các em, Thoại không thể gặp được hết tất cả trẻ em đường phố để dạy cho các em nói tiếng Anh. Với Thoại, giúp các em bán thêm được nhiều hàng hơn nhờ biết tiếng Anh làm Thoại vui.
Những điều ấy mới nghe tưởng chừng đơn giản, nhưng đâu phải những ước mơ hay triết lý sống hoa mỹ mới làm nên một cuộc đời đặc biệt.
